Evcil Hayvanların Yasal Hakları
Evet doğru okudunuz sık sık haberlerde gördüğümüz sokak köpeği cinayetleri, işkenceleri ve türlü olaylar yasalarla cezalandırılabildiği gibi evcil hayvanlarımızda yasalarla korunmaktadır. Bu konuda yardıma ihtiyacınız varsa ya da sadece araştırma evresindeyseniz maddelere göz atabilirsiniz.
Unutmayın Evcil Dostlarınızın da Yasal Hakları Var
İkamet ettiğiniz yer müstakil olmayabilir, apartman dairesinde, site de, toplu konutlarda yaşıyor olabilirsiniz, bu demek değil ki sevimli patiniz sizinle yaşayamaz. Bilmeniz gereken birkaç kanun var bu konu ile ilgili, eğer siz de ailenizin minik fertlerinin yasal haklarını korumak istiyorsanız işte yazımıza bir göz atın.
Konakladığınız Sitede Hayvan Beslemenize İzin Verilmiyorsa:
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 3. maddesinde hayvanların yaşama ortamı tanımlanmıştır. Bu tanıma göre; bir hayvanın veya hayvan topluluğunun doğal olarak yaşadığı yer, yaşama ortamıdır. Burada artık özel mülkiyet – kamusal alan ayrımı yapılmaksızın hayvanların içgüdüsel olarak bulunduğu, yaşamını sürdürdüğü her yer onların doğal yaşama ortamıdır. Aynı Kanunu’nun 4. Maddesinde ise hayvanların korunmasına ve rahat yaşamalarına ilişkin temel ilkeler düzenlenmiştir. Buna göre; bütün hayvanlar eşit doğar ve yaşama hakkına sahiptir. Sahipsiz hayvanların da sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir. Hayvanların korunması, gözetilmesi, bakımı ve kötü muamelelerden uzak tutulması için gerekli önlemler alınmalıdır.
- maddesinde ise “Hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek.” ise yasaklı hallerdendir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında, bütün hayvanların yaşam ve yaşama özgürlüklerinin korunması onlar için bir hak ve insanlar için de aynı zamanda yükümlülüktür. Unutulmamalı ki, kendimize yaşam alanı inşa etmek için oluşturduğumuz betonarme yapılarla, hayvanların doğal yaşam alanları ellerinden alınmıştır. Bu çerçevede, site içerisindeki hayvanları beslemenize karşı çıkan site yönetimine ve kişilere karşı bu hususları hatırlatan bir uyarı yazısı gönderebilirsiniz. Hatta bu uyarı yazınıza; site içerisinde yönetimden ve/veya site sakinlerinden kaynaklanan sorunlar, yönetim planına veya imar planına aykırı yapılanmalar, kullanımlar bulunması halinde bu tespitlerin de yapılarak, yasal bir hak olan şikayet yolu ile ilgili kurumlara bildirileceği ve aykırılıkların giderilmesi için dava açılabileceği hatırlatmasının da eklenmesi, bu kişilerin geri adım atmasını sağlayabilecek oldukça etkili bir yoldur.
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na aykırı davrananların uyarılması, para cezası ile cezalandırılması için yaşadığınız ildeki İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne(5199 Sayılı Kanun kapsamında ilke düzenlemesine ve yasaklı hallere uyulmadığı gerekçesi ile) ve savcılıklara(Türk Ceza Kanunu’nun 123. maddesinde düzenlenen kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu kapsamında) şikayette bulunabilirsiniz. Ancak etkili bir şikayet için; şikayet dilekçesi verdim, üzerime düşeni yaptım rehavetine kapılmamalı ve şikayet dilekçenizin akıbetini sürekli takip etmeniz gerekmektedir.
Konakladığınız Apartman Dairesinde Hayvan Beslediğini İçin Komşular Tarafından Şikayet Edildiyseniz:
Burada öncelikle yönetim planına bakılmalıdır. Yönetim planında yasaklanmadıkça daire içerisinde evcil hayvan beslenebilir. Buna rağmen yönetim planında yasaklanmış evcil hayvan bakılması yasak olsa dahi, bu yasağın yok hükmünde olduğuna dair mahkeme kararı da mevcuttur. (İstanbul Anadolu 12. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2011/1073 Es. 01.03.2013 Tarih ve 2013/251 Sayılı Kararı, Yargıtay 18. Hukuk Dairesi’nin 2014/6465 E. 2014/12547 K. 11.09.2014 tarihli ilamını inceleyebilirsiniz.)
Yönetim planında yasak olmaması durumunda ise 5199 sayılı Hayvan Koruma Kanunu’nun 5. maddesine göre hayvan sahipleri, sahip oldukları hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlüdür. Yani yasak bulunmasa dahi evcil hayvan beslerken gerekli önlemleri almakla yükümlüyüz ve komşuları rahatsız etmemek durumundayız.
Ancak yönetim planında yasak olsun ya da olmasın evcil hayvanların tahliyesi için dava açılmak zorunludur. Sahipli hayvanlara sadece bu yolla müdahale edilebilir. Başkaca kamu kurumlarının ya da kişilerin müdahale etmesi söz konusu olamaz. Şikayet üzerine kamu görevlisinin sizi uyarması durumunda, evcil hayvanlarınızın aşı karnelerinin ve varsa eğitim sertifikalarının ibraz edilmesi faydalı olacaktır. Ancak tekrar hatırlatalım ki evcil hayvanınız mahkeme kararı olmaksızın tahliyesi mümkün değildir.
Hayvanları Koruma Kanunu’nun 4. maddesinde ‘‘Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir.” ve ülkemizin de taraf olduğu Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’nin 3. Maddesinde ‘‘Hiç kimse bir ev hayvanını terk edemez.’’ denilerek evcil hayvanların yaşam hakkına ilişkin temel ilkelere yer verilmiştir.
Bu çerçevede, hukuka aykırı şekilde evcil hayvanınızın yaşama özgürlüğüne ve evrensel haklarına müdahalede bulunan komşularınıza karşı uyarıda bulunabilirsiniz. Nitekim bu kişilere karşı yapacağınız uyarıda, apartmanın yönetim planına aykırı durumların ve imar planına aykırı yapıların bulunması halinde bu tespitlerin de yapılarak, yasal bir hak olan şikayet yolu ile ilgili kurumlara bildirileceği ve aykırılıkların giderilmesi için dava açılabileceği hatırlatmasının da eklenmesi, bu kişilerin geri adım atmasını sağlayabilecektir.
Uyarılarınıza rağmen devam etmesi halinde evcil hayvanınızın yaşama özgürlüğüne ve sizin huzurunuza hukuka aykırı bir şekilde müdahale eden kişilere karşı Türk Ceza Kanunu’nun 123. maddesinde düzenlenen kişilerin huzur ve sükununu bozma suçundan savcılığa suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
